Tan bun krati, plantjesmarkten, kersenplantage

Vrijdag 3 maart Tan bun krati.

Twee jaar geleden een foldertje meegenomen over een cacao workshop van Tan bun krati . Ze geven elke vrijdag een workshop. Dat leek ons wel wat De workshop wordt gegeven door Ellen en Rutger, de eigenaars van Tan bun krati, in hun woning in Paramaribo Noord. Wij waren de enigste deelnemers dus ruim tijd om ook wat uit te wijden over allerlei zaken van de cacao. Het is een “ tree to bar” bedrijf : van boom tot reep. Ze doen dus alles zelf op zeer kleinschalige manier. Planten, oogsten, fermenteren, branden , cacao maken en verwerken en verkopen. Behalve tot repen verwerken ze de cacao ook tot truffels , cup cake en bonbons. De gedroogde schilletjes worden gebruikt voor thee. En ook maken ze nog een cacao azijn.
Nadat Rutger eerst de geschiedenis van de cacao in Suriname had verteld moeste we zelf aan de slag. Eerst de theeproeven en dan aan de slag met de geroosterde bonen. We doen een deel van het proces. We malen in de vijzel onze eigen cacao pasta tot dat die vloeibaar is en dan in de verpakking. We proeven onze eigen gemaakte cacao alsof we in een wijnproeverij zaten. Aan de hand van een smaakwiel. Dat is ook de bedoeling want ze maken de beste cacao en geen massa productie omdat ze anders niet kunnen concurreren met de Afrikaanse cacao.
De bedoeling is om op termijn wat grootschaliger te gaan werken. Ellen en Rutger zijn in de loop der jaren ervaren cacao deskundigen geworden en zijn in de eerste jaren begeleid door de cacao specialisten van een universiteit van Trinidad
Binnenkort gaan ze meer cacao aanplanten en wordt in de buurt van Lelydorp samen met Ruud Souverrein een fabriek gestart.

Zaterdag 4 maart, plantjes markt

Ik ben door Bertus gewezen op een Facebook pagina bloemen en planten in Suriname. De Facebook leden zijn amateurs die planten aanbieden n voor een kleine prijs. Meestal is het een bijverdienste in deze voor Surinamers moeilijke tijden. Toevallig klikte ik gisteren deze site aan en zag dat er vandaag een braderie ws met kleinschalig aanbieders aan de Marin Luther King weg tegenover restaurant Happy. Jenny had ook wel belangstelling om er heen te gaan. Dus wij er heen, maar waar is het. Na een paar keer gevraagd te hebben zagen we richting Paramaribo de kleurige standjes. Het was een gemoedelijke sfeer. We waanden even thuis bij Groei en Bloei ruildag . Eerst wat rond gekeken en daarna heeft Jenny planten voor de kruidentuin en wat orchideeën gekocht. En nog een Pommes de cythere. Dat is een klein boompje met pruimachtige vruchten waar je heerlijke sap van kunt maken. Verder wat peperplanten de gele madame Jeanette en een onbekende rode, citroengras, selderij en antroewa. En ook nog een gele Lantana, daar komen de kleine kolibries op af. Thuisgekomen, ze snel geplant. Terwijl ik dit schrijf hoor ik op de achtergrond het gezang van onze marron buren die een kerkdienst houden. Ze klappen en zingen prachtig. Ja dat horen we niet in Assen.

Zondag 5 maart. Highway markt en de orchideeën tuin
Vanmorgen om negen uur stond er al een groep fietsers voor de poort , de sundy morning bikers uit Paramaribo. De zus van Jenny is daar ook meestal bij maar haar fiets, een mooie Batavus, was op de boot bij een aanvaring in tweeën gebroken. De groep bleef ongeveer een half uurtje om weer bij te komen en gingen daarna naar Domburg om verder met een boog weer naar Paramaribo te gaan.
Daarna begon voor ons de marktdag weer. Vandaag eerst weer naar de highway markt . Iemand zou zaadjes van de sjoeroe plant meenemen voor ons. Maar helaas hij was er niet. We moesten nog wat fruit hebben dus wat lekkere manja s en bananen en voor het eerst antroewa en markoesa gekocht.
Jenny wilde nog wat bakjes voor de orchideeën kopen op de orchideeën markt dus op naar Paramaribo, Haar zus Renate kwam ook nog even. Ik heb nog een woestijnroos gekocht en een mooi stenenbakje. En Jenny ging met een tas vol plantjes naar huis. S’avonds heerlijk de antroewa klaar gemaakt met rijst en kip. De antroewa is een heerlijke bittere groente.


Maandag 6 maart
Maandag wasdag? Nee plantdag!

Bertus en Arnold gaan beladen met kruiwagen en schoppen en laarzen aan op pad. Op zoek naar planten voor de tuin. De mannen hebben flink hun best gedaan. Ze kwamen terug met Paloeloe, twee banenplanten een grote bladplant voor aan de waterkant. Ja alles is hier in de natuur te vinden. De wilde Lantana hebben ze nog niet meegenomen. Deze plant koop je bij ons in het voorjaar als 1 jarige. Maar hier is het een struik die gemakkelijk verwilderd. De kolibries komen graag op de bloemen af. De orchideeën hebben we in draadmandjes gedaan. Niet gevuld met grond maar met houtskool. Eigenlijk alleen maar om ze wat stevigheid te geven voor de luchtwortels. Een mooie paars bloeiende en een witpaars bloeiende. En verder nog vijf kleine nog niet bloeiende. Bertus heeft een constructie gemaakt zodat ze kunnen hangen onder het afdak van de buitenruimte.
De overige planten krijgen een plekje in de vette klei.

Dinsdag 7 maart

We hebben ons voorgenomen om naar White Beach te gaan, een opgespoten zandstrand aan de Suriname rivier dicht bij Domburg . Je moet er heerlijk kunnen zwemmen. Maar zoals zo vaak in Suriname je weet nooit welke verrassing je weer tegenkomt. Het is gesloten voor onze eigen veiligheid. Het net in de rivier dat de piranha s tegen moet houden wordt vernieuwd ,er zaten te veel gaten in. Het blijft 14 dagen gesloten dus we komen er waarschijnlijk niet meer.

Dan maar naar Paramaribo via Domburg naar het zwembad van Zin. Langs de weg een bord ressort Marina Waterland. We gaan eens kijken wat dat is . Langs een lang smal slecht klinkerpad richting de Suriname rivier . Onderweg moesten we even wachten want ze probeerden de bermen van een half oerwoud te ontdoen. En dan eindelijk een tropische verrassing. Het is een schitterend resort .Met een prachtig aangelegde tuin met een paar mooie huisjes. Verder een restaurant met heerlijke koffie ;wel alles in Europese prijzen. Graag afrekenen in Amerikaanse dollars of even omrekenen in SRD x 8 dus. Aan de rivier is een zeer luxe aanleg accommodatie voor 12 boten. Het lag helemaal vol met prachtige jachten, Een Frans en een Spaans schip en verder Nederlandse jachten. Deze haven ligt tien kilometer stroomopwaarts van Domburg. Sommige schepen liggen hier wel voor drie maanden. Ze maken de overtocht over de Atlantische oceaan in 20 dagen. Het liggeld schijnt erg hoog te zijn. In het restaurant zat een jongetje samen met moeder op de laptop het huiswerk te maken. Natuurlijk is er internet en kunnen ze het huiswerk via de online school doen. We hebben nog even met de tuinman, een Nederlander gesproken. Hij is een afgestudeerde slangendeskundige . Hij kende ook de man, die René kent en die nu in Frans Guyana woont. Ik ben zijn naam vergeten, ook een groot slangen deskundige.


Woensdag 8 maart , naar de kersenplantage.

Arnold kent iemand die een kersen plantage heeft. Het zijn dus niet dezelfde kersen die wij kennen maar ze heten zo omdat ze zo op kersen lijken. De naam is acerola of West-Indische kers. Ze zijn super gezond en bevatten veel meer vitamine C dan een sinaasappel, Er wordt een natuurlijk vitamine C supplement van genaakt. We hebben een afspraak om half tien. Dus vroeg op pad want de plantage ligt in de Commewijne aan de Oost west verbinding. Het is ongeveer anderhalf uur rijden. Na het dorpje La Solitude bij km bord 31 , linksaf de Nieuwzorgweg op. We waren gewaarschuwd dat het een slechte zandweg zou zijn en eigenlijk alleen geschikt voor auto’s met hoge wielen en 4 wheel drive. Het leek erg mee te vallen . Na 3 kilometer zouden we op de plantage zijn. Maar de weg werd slechter en slechter en het begon ook steeds harder te regenen en dan stroomt zo'n zandweg helemaal vol water en kun je niet meer zien waar de kuilen zitten. De plassen werden steeds dieper en breder en de auto begon al wat te slippen. Ongeveer 1 km voor de plantage zag ik het helemaal niet meer zitten. Wat nu. De weg was net zo breed als onze auto lang was. Keren was volgens mij geen optie. Maar ruggelings terug volgens Arnold helemaal niet. Precies waar wij stonden lagen 2 rondhouten palen op een soort dammetje. Voorzichtig achterwaarts op de palen en toen weer naar voren . Ik was bang dat we in de sloot zouden komen. Maar na zoveel keer heen en weer kwam er ruimte om de draai te maken. He he. Dat de weg inmiddels vol water stond deerde ons niet we wisten dat we er door heen zouden komen. Met de nodige opluchting hebben we de verharde oost west verbinding bereikt. Even het klamme zweet van het voorhoofd en dan richting Paramaribo. Voor Tamaredjo zagen we het bordje de Plantage. Een vakantieoord van Pieter van der Grift en Armano. De voormalige plantage heette Montpellier . Pieter kwam ons tegemoet en we vroegen hem of we koffie konden krijgen en even wat rond mochten kijken. Het ziet er prachtig uit een mooie eetzaal, een zwembad met er om heen een stuk of zes huisjes. De tuin is prachtig natuurlijk aangelegd met veel vruchtbomen. Daar buiten is het allemaal jungle met apen en veel vogels. Tijdens het koffie drinken zagen we de kapucijner aap van dichtbij. Elke dag komen ze vruchten eten op de plantage.
Na een uurtje maakten we aanstalten om weg te gaan. De auto dacht er anders over. Wilde absoluut niet starten en het regende inmiddels met enorme stortbuien. Gelukkig kwam Armano er net aan. Met de startkabel aan zijn accu /batterij en een 10 minuten wachten terwijl zijn auto stationair draaide wilde onze auto weer starten. Euvel waarschijnlijk het licht niet goed uitgedaan. En nu naar huis en vooral niet stoppen . Inmiddels regende het zo hard dat we bijna geen hand voor de ogen konden zien. Met een gangetje van een 30 tot 40 kilometer per uur naar huis en vooral niet inhalen. Want autolichten aan bij regen daar houden veel automobilisten zich niet aan. Uitkijken geblazen.
Verder gelukkig zonder problemen thuis gekomen.